Doğumsal kalp hastalıkları, yenidoğan bebeklerde, taraması yapılan diğer hastalıklardan daha büyük tehlike oluşturuyor.

ABD’ de her yıl 40 bin çocuk yeni kalp hastası bebek dünyaya geliyor. Ülkemizde ise bu rakamın 10 civarında olduğunu belirten Acıbadem Üniversitesi ve Atakent Hastanesi Pediatrik Kalp Damar Cerrahisi Bölümü’nden Doç Dr. Ersin Erek ve Prof Dr. Ender Ödemiş, her 100 bebekten birinin doğuştan kalp hastası olarak dünyaya geldiğini  söylüyor. Doğuştan kalp hastalığıyla doğan her 4 çocuktan birinin, doğumdan saatler veya günler içerisinde girişim gerektirecek derecede kritik durumda olduğu bildiriliyor.

Bebeklerdeki kalp hastalıkları hakkında merak edilen soruları yanıtlayan Doç. Dr. Ersin Erek ve Prof. Dr. Ender Ödemiş, bu konuda şu bilgileri veriyor:

Doğuştan kalp hastası olan bebeklerde hangi belirtiler ortaya çıkıyor?

Kritik doğuştan kalp hastası olan bazı yenidoğanlar, doğduklarında tamamen normal görünüyorlar. Bu bebekler, hastalıkları fark edilmeden evlerine gönderilebiliyorlar. Bunun nedeni, anne karnında açık olan ve doğumdan hemen sonra kapanan, “duktus arteriozus” adındaki bir damardan

kaynaklanıyor. Anne karnında akciğerler çalışmadığı için, akciğere gitmesi gereken kanı, aort damarına yönlendiren bu damar, iki büyük kalp damarı (aorta ve akciğer atardamarı) arasında adeta bir köprü göre- vi görüyor. Bu iki büyük damardan bir tane- sinde bir sorun olduğunda, duktus arteriozusun açık kalması kritik önem oluşturuyor. Doğuştan kalp hastası olduğu anlaşılmadan evine gönderilen böylesi bir bebek, Duktus damarının kapanması ile birlikte, çok ağır bir kalp yetersizliği içine giriyor ve hemen müdahale edilmezse, hayatını kaybedebiliyor.

 

Doğuştan kalp hastalığı nasıl tespit ediliyor?

Doğuştan kalp hastalığını, doğumdan hemen sonra tespit etmek, çok basit ve ucuz bir testin uygulanması ile mümkün olabiliyor. Bu testin adı “Pulse Oksimetri” testidir. Muayene ile birlikte, kritik doğuştan kalp hastalıklarının çoğunun tespit edilmesi sağlanabilir. El veya ayak parmağına yapıştırılan küçük bir elektrot yardımı ile çalışan bu cihaz, kanın oksijen derecesini ölçüyor. Kalp hastalığı durumunda, kirli ve temiz kanın karışmasına bağlı olarak, kanın oksijen derecesi düşük çıkacaktır. Pulse oksimetri testi, ideal olarak doğumdan ilk 24 saat geçtikten sonra ve bebek taburcu edilmeden önce yapılmalıdır. Testi geçemeyen bebeklerde mutlaka ekokardiyografi tetkiki ile kalbin görüntülenmesi gerekir. 100 bebekten birinin doğuştan kalp hastası olarak doğduğu göz önüne alındığında, doğuştan kalp hastalığı için pulse oksimetri ile yenidoğan taraması yapılması bir zorunluluk olmalıdır. ABD’ de bazı  eyaletlerde bu    tarama kanuni zorunluluk kapsamına alınmıştır.

Doğumsal             kalp             hastalıklarının taranmasında öncelikli hedefler nelerdir?

Yenidoğan doğuştan kalp hastalığı taramasında hedef, özellikle 7 kritik doğuştan kalp hastalığının                          tespitidir. Bunları    şöyle sıralamak mümkün olabilir:

  • Doğuştan büyük damarların ters olması (Büyük arterlerin transpozisyonu)
  • Akciğer atardamarının tıkalı olması (Pulmo- ner atrezi)
  • Kalbin sağ kapağı ve karıncığının gelişmemiş olması (Triküspid atrezisi)
  • Kalbin sol kapakları, sol karıncık ve aort damarının gelişmemiş olması (Hipoplastik sol kalp sendromu)
  • Kalbe temiz kan getiren damarların, kirli kana karışması (Total pulmoner venöz dönüş anomalisi)
  • Aort damarı ve akciğer atardamarının birlikte çıkması (Truncus arteriozus)
  • Akciğere giden damarın dar olması ve kalpte geniş bir delik bulunması (Fallot tetralojisi)

 

Yenidoğan taramasında ülkemizde hangi tetkikler yapılıyor?

Yenidoğan taramasında, ülkemizde yapılan tetkikler: Fenilketonüri, hipotiroidi (topuk kan testleri), işitme testi ve kalça ultrasonudur.

  • Fenil ketonüri: ABD’ de görülme sıklığı 15 binde 1’dir. Hipotiroidi ise 4 binde 1 oranında görülmektedir. Doğuştan kalp hastalığı, çok daha yüksek oranda görülen ve yine, taranan diğer hastalıklar gibi, tedavisi mümkün ola- bilen bir hastalıktır.
  • Doğan her bebeğe pulse oksimetri testi yapılması hem çok kolay hem de son derece hayati bir Bu testin uygulanması kanuni bir zorunluluk haline getirilmeli, yeni bebek sahibi aileler, bu testin yapılmasını doktorlarından istemelidirler.